Sprawy dalekie i bliskie

Uczta w Panu Tadeuszu staje się momentem wytchnienia, każdemu spieszno jest zasiąść do stołu, pogawędzić, najeść się. 

Dzwon wciąż dzwonił i echem z głębi cichych lasów 

Odezwało się tysiąc krzyków i hałasów. 

Odgłos to był szukania i nawoływania, 

Hasło zakończonego na dziś grzybobrania; 

Odgłos nie smutny wcale ani pogrzebowy, 

Jak się Hrabiemu zdało: owszem, obiadowy. 

Dzwon ten, w każde południe krzyczący z poddasza, 

Gości i czeladź domu na obiad zaprasza: 

Tak było w dawnych licznych dworach we zwyczaju 

I zostało się w domu Sędziego. 

Wpada szlachta hurmem, 

Obstępuje dwór wkoło i bierze go szturmem, 

Tym łacniej, że wódz wzięty i pierzchła załoga; 

Lecz zdobywcy chcą bić się, wyszukują wroga. 

Do domu niewpuszczeni biegą do folwarków, 

Do kuchni. Gdy do kuchni weszli, widok garków, 

Ogień ledwie zagasły, potraw zapach świeży, 

Chrupanie psów gryzących ostatki wieczerzy, 

Chwyta wszystkich za serca, myśl wszystkich odmienia, 

Studzi gniewy, zapala potrzebę jedzenia. 

Marszem i całodziennym znużeni sejmikiem, 

«Jeść! jeść!» po trzykroć zgodnym wezwali okrzykiem, 

Odpowiedziano: «Pić! pić!»; między szlachty zgrają 

Stają dwa chóry: ci pić, a ci jeść wołają. 

Odgłos leci echami; gdzie tylko dochodzi, 

Wzbudza oskomę w ustach, głód w żołądkach rodzi. 

I tak na dane z kuchni hasło, niespodzianie 

Rozeszła się armija na furażowanie. 

1....Przekazanie sposobu bycia ludzi, ich traktowania rzeczywistości. 

2... Jak wygląda wspólnota? Serdeczna pomimo sporów? Etykieta. Kultura. 

3. Zgromadzenie naraz wszystkich osób. Niezwykłość, niepowtarzalność spotkań przy stole. Punkt kulminacyjny. Rozmowa

• Oto widzimy w domu Sędziego liczne towarzystwo zebrane z powodu sprawy o zamek- sprawa ta zdaje się być tylko pretekstem zjazdu, istotnym jego celem są wspólne rozmowy, zabawy i rozrywki towarzyskie. O sprawę nikt się jakoś nie troszczy; Podkomorzy zagaja ją jedynie dla załagodzenia niechętnych słów Hrabiego przy obiedzie w ks. V. -bójka 

Mamy tu pierwszą ogólną cechę bytu szlacheckiego: towarzyskość. Charakteryzowała ona istotnie po wszystkie czasy nasze społeczeństwo. Dawna szlachta posiadała je znacznie w wyższym stopniu; wynikały one z zasadniczych warunków jej bytu- przede wszystkim z życia wiejskiego.132 Przyczyny częstych zebrań i zjazdów dawnej szlachty- liczne węzły pokrewieństwa i koligacyi, które łączyły cały stan szlachecki w jedno wielkie bractwo.; czynność obywatelsko-urzędowa- sąd podkomorski w sprawie o zamek- jest przyczyną zjazdu w Soplicowie. Ale niezbyt szybko ona postępuje i nie przeszkadza wcale zabawom i rozrywkom zgr. Towarz.  

Owa najczęściej opisywana czynność w Panu Tadeuszu „uczestniczy w konstruowaniu sfery epickości dzieła”8 290?.