b) obiad - po grzybobraniu - 'ostatnia uczta'- wyjątkowa uczta (motyw wielkich uczt?- Uczta Babette) - obfity, składający się z kilku dań, zupy, kilku rodzajów mięs, ciast - otwarcie wieczerzy- wódka dla mężczyzn - przed zasiąściem- modlitwa/błogosławieństwo stołu- (~rozmowa z Bogiem?) - cisza (inaczej niż przy śniadaniu, kolacji) - chłodnik litewski - dzwon; w południe c) wieczerze - podział na na uroczyste i zwykłe - pacierz przed jedzeniem - hierarchia w zasiadaniu do stołu - najbardziej uroczysty, obfity i podniosły posiłek - dzwon - chłodnik zabielany, raki, kurczaki, szparagi, węgrzyn, malaga, wino wielkie wieczerze - rozpoczynał je Wojski - serwowane najbardziej wykwintne dania, które lokaje parami ustawiali na stole (np. barszcz królewski, rosół staropolski, kontuzy, arkasy, blemasy, cybety, piżmy, dragantowy, łososie, flądry- przepisy na nie przekazywane z pokolenia na pokolenie) 10. "Wielki serwis" (powstały w Wenecji na zamówienie ks. Radziwiłła- Sieroty?) - staropolskie łyżki - zestaw do herbaty - zastawa stołowa - porcelanowe filiżanki z przedstawionymi obrazami (sceny z historii Polski- funkcja pouczająca) 11. Zachowanie przy stole- skandaliczne zachowanie -milczenie Podkomorzy, pilnujący starych zasad, starał się zawsze, by przy stole było głośno "Dlatego ja rozmowność naszych przodków wielbię. Po łowach szli do stołu, nie tylko, by jadać, ale aby nawzajem mogli się wygadać" 12. Kultura- miejsce zależne od pozycji- Podkomorzy, z racji wieku i urzędu (szacunek) brał najwyższe miejsce za stołem... również: Kwestarz, Sędzia, Bernardyn (odmawiał po łacinie różaniec przed posiłkiem up) - kobiety sadzane na przemian z mężczyznami, tak, by mogli im usługiwać, zabawiać, częstować, podawać talerze ("muszę ja wam służyć, moje panny córki, choć stary i niezgrabny"); "Raz, gdy zauważył Tadeusza nie zabawiającego kobiet, wygłosił przemowę, w której stwierdził, że dzisiaj młodzież jest mądrzejsza, ale zapomina o dobrych nawykach i manierach." - "Gościnność, tak sławiona przez obcokrajowców, którzy odwiedzili Polskę, była starym zwyczajem, który nakazywał witać dobrze każdego przybywającego w progi szlachcica, czego powszechną formę stanowiło wyprawianie uczty. " https://prezi.com/dv0fiuawfmfr/jedzenie-w-panu-tadeuszu/ 13. Tradition! - Kulinaria w P.T była nawiązaniem do tradycji staropolskiej i stanowi jeden z czynników podtrzymujących patriotyzm i wzmacniających tożsamość społeczną Soplicowa (tradycyjne polskie posiłki) - hierarchia zasiadania przy stole - wybór partnera życiowego przez rodziców wiązał się z jedzeniem: czernina- czarna polewka (staropolska zupa z krwi kaczki) -> wedle tradycji podawał ją ojciec mężczyźnie, któremu odmawia ręki swojej córki - Jacek - Ewa, córka Stolnika - ostoja polskości (np. w trudnych czasach Mickiewicza na emigracji- brakowało mu tego) - wzmocnienie społeczności Soplicowa CEL P.T. - chęć utrzymania polskiego ducha w Polakach, dać im nadzieję na niepodległość (i w tym zadaniu dużą rolę odegrały kulinaria)
W finalnym fragmencie dzieła Mickiewicz powraca do motywiki pamięci, której zakres, w rytm spełnianych przez ucztującą szlachtę toastów, poszerza się tak dalece, że powstaje znamienna wspólnota żywych i umarłych, ustanawiana i podtrzymywana siłą pamięci. Zarazem stosując baśniową formułę zakończenia, autor uwydatnia wewnętrzny, podmiotowy status wykreowanej dopiero co wspólnoty.
I ja tam z gośćmi byłem, miód i wino piłem,
A com widział i słyszał, w księgi umieściłem (241, Wspólnota)
Intencja odtworzenia szlacheckich obyczajów 242 tamże
(głębokie poszanowanie stanowiska, wieku i płci (mowa Wojskiego o grzeczności, sposób siadania i wstawania od stołu, kolejność mówienia), kultywowanie "prostych" domowych zachowań, tradycyjne podtrzymywanie dawnych rycerskich zajęć (polowanie),
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz